Безжично сурфање низ поплавено Огњанци

Интернетот, според селаните, сепак, не е п��приоритетен од водата за пиење во ова село

Миркица Поповиќ



Жителите на скопското село Огњанци веќе можат да сурфаат на безжичен Интернет. Малку да сменат, бидејќи веќе не им е интересно цело време да сурфаат низ поплавеното село. Огњанци до вчера беше само мешано село со околу 1.000 жители, со еден асфалтиран пат, по кој искуството е можеби и подобро од релито „Париз - Дакар“, без канализација, без водовод, но со главна селска чешма, од каде што жителите веслаат со шишиња вода до дома. Од денес селото со безжичен Интернет станува необично.

Огњанци е дел од 680 локации вклучени во проектот на Министерството за информатика за поставување Интернет-киосци, кои ќе зрачат бесплатен безжичен Интернет. Сега пред подрачното училиште, кое пред 4 години е реновирано и добило грееење и хидрофор за снабдување со вода, има Интернет-киоск каде што дечињата од селото ќе се туркаат и ќе ги поминуваат своите слободни денови од распустот. Дали игралиштето во незаграденото училиште ќе го напуштат за мониторот, останува да се види.

Досега се инсталирани 150 Интернет-киосци, а во следните 90 дена, како што информираше министерот за информатика, Иво Ивановски, ќе бидат инсталирани и останатите. Во следните четири години жителите ќе може да го користат безжичниот Интернет бесплатно, дали преку киоскот или преку сопствените компјутери, бидејќи сигналот зрачи на 250 метри, а потоа тој останува во сопственост на комерцијалните оператори што ќе стопанисуваат со киосците на економска основа. Државната инвестиција чини 2,5 милиони евра, а главната цел е да се намали маргинализацијата на руралните средини во споредба со урбаните.

Во Огњанци никој не се противи на Интернет-киоскот. Но, не им е приоритет. Селаните велат дека имаат компјутери, некои од нив дури и Интернет. „Нас не ни треба безжичен Интернет. Се давиме во вода од поплавите, а, сепак, немаме чиста вода за пиење“, вели еден од нив, посматрајќи го свеченото отворање на Интернет-киоскот. Велат дека водата им мириса на тиња. Ако имаат хидрофори, пумпи за вода, ги користат нив. Оние, пак, што немаат вода, полнат од селската чешма. Водовод нема, иако биле донесени потребните делови и цевки од пред 4 години.

Селото е во тажна слика, потонато во вода. Поради завчерашниот дожд, повторно е поплавен дел од селото. Училиштето и игралиштето не се заградени со ограда, па не ретко трчајќи по топка некое дете се сопнува и паѓа во каналите со отпадна вода.

Селаните се жалат дека во ерата на Интернет-технологија, се' повеќе се отсечени од светот. Од скоро им ги намалиле редовните автобуски линии, па сега се среќни ако начекаат автобус на 2 часа. Освен главниот пат што води до училиштето, сите други патчиња во селото се правливи, неасфалтирани. „Само голтаме прашина. Ќе рече некој село, почист воздух, но ние не можеме ни да седиме да уживаме во двор поради прашината“, велат селаните.

Покрај проблемите со водата, не им е најсјајна ни ситуацијата со струјата. Имаат две трафостаници и безброј проблеми со струјата. Често се случува да падне струјата, а особено ослабнува кога е облачно и во зима.

Секојдневно стравуваат дека селото ќе го збрише поплава, бидејќи насипот од Таор до Идризово, кој ја штити целата скопска околина, постојано се поткопува и се намалува, без кој било да внимава на тоа и да преземе мерки. Поплавите им се веќе секојдневнје. Годинешните им уништија 50 отсто од нивите посеани со жито и со детелина. Покрај поплавените ниви, патот крај нив е непристапен за тракторите поради задржаната вода. За работите да бидат уште полоши, покрај нивите со жито, веднаш зад куќите на неколкумина селани, има дива депонија, за која со години никој не се погрижил да ја исчисти.

По еден час под сенка покрај училиштето во Огњанци замина министерот Ивановски, оставајќи ги зад себе во прашина селаните изгорени од сонцето. Го погледнуваат службеното возило со индиферентен, изморен поглед. Изморени се од ваквите посети со ветувања за светла иднина. Можеби еден ден, во некоја европска иднина, ќе седнат да ги продаваат своите производи преку Интернет, токму така како што се надева министерот. Засега нема да им падне лошо, конечно, да добијат пивка вода, која нема да мириса на тиња.